დეკემბრის თვის ქართული OK!-ის ერთ-ერთი მთავარი თემა ყველასათვის ცნობილ, უნიჭიერეს კინოხელოვან ძმებს − რეჟისორ გელა ბაბლუანს და მსახიობ გიორგი ბაბლუანს ეძღვნება. გელა და გიორგი უკვე რამდენიმე თვეა, რაც აშშ-იდან და საფრანგეთიდან საქართველოში ჩამოვიდნენ და მსოფლიო კრიზისის რთულ პერიოდს სამშობლოში ატარებენ. როგორი გავლენა იქონია მათ საინტერესო და ნაყოფიერ შემოქმედებით ცხოვრებაზე „კოვიდ“-კრიზისმა, რა რეალობაში უწევთ საქმიანობა, როგორ შეეგუენ და მოერგნენ გელას და გიორგის შვილები ქართულ რეალობას და როგორი იყო ორი უნიჭიერესი ქართველი ხელოვანის ბავშვობა გასული საუკუნის 90-იანი წლების თბილისში − ამას ბაბლუანებთან ქართული OK!-ის ინტერვიუში წაიკითხავთ.
გელა, გიორგი, მოგვიყევით თქვენს ახლანდელ საქმიან ცხოვრებაზე. რას საქმიანობთ ამჟამად? „კოვიდ“-კრიზისმა რა გავლენა მოახდინა თქვენი ცხოვრების შემოქმედებით ნაწილზე?
(გელა): ჩემ შემთხვევაში შეფერხდა და გაჩერდა ერთი ყველაზე „ცხელი“ და აქტიური პროექტი. აშშ-ში ვემზადებოდი სრულმეტრაჟიანი ფილმის გადასაღებად, რომლის სახელწოდებაა „მკვდრის ფასი“. მოქმედება ვითარდება ტექსასში, მექსიკის საზღვართან ახლოს. ხშირად გვიჩნდება შეკითხვა, აქვს თუ არა ადამიანს მეორე შანსი დიდი შეცდომის ან უიღბლობის შემდეგ. ფილმში მოქმედება სწორედ ამ კითხვის გარშემო ყალიბდება. სცენარის ბოლო ნაწილის დამუშავების ეტაპს მოვრჩი, მოსამზადებელ პერიოდზე უნდა გადავსულიყავი და უცებ გაჩერდა პროცესი.
მაქვს ასევე ქართული პროექტი − გასული საუკუნის 90-იანი წლებისა და დღევანდელი თაობების თანაცხოვრებაზე. ფილმს ჰქვია „მამა“ და არის თრილერი, კომიკურ ჟანრში. პერსონაჟების ერთი თაობის წარმომადგენლებს ისევ 1990-იან წლებში აქვთ ფესვები, მეორე თაობას კი საერთოდ არ ესმის და არც სურს გაიგოს ამ სპეციფიკური მენტალობის შესახებ.
(გიორგი): რამდენიმე პროექტი, სადაც მე უნდა მიმეღო მონაწილეობა, შემდეგი წლისთვის გადაიდო. იმედი მაქვს, რაც შეიძლება მალე ჩადგება ცხოვრება ძველ კალაპოტში და მეც მუშაობას დავუბრუნდები. მოლოდინის რეჟიმში ვარ. საფრანგეთში სერიალში უნდა მიმეღო მონაწილეობა, საქართველოში კი სრულმეტრაჟიან ფილმში უნდა შემესრულებინა როლი.
რამდენად იქონია მსოფლიო კრიზისმა გავლენა კინოზე?
(გელა): ძალიან დიდი გავლენა იქონია. კინოდარბაზები და ფილმების დისტრიბუცია ბოლო პერიოდში ისედაც კრიზისში იყო. ფილმის ნახვის უამრავი ალტერნატიული საშუალებების გაჩენამ, მათ შორის ონლაინპლატფორმებმა დიდი კონკურენცია გაუწია კინოთეატრებს. ახლა კიდევ უფრო მიეჩვია ხალხი შინ ფილმის ნახვას. საფრანგეთში ძალიან ბევრი დამოუკიდებელი კინოთეატრი საერთოდ დაიკეტა. ამერიკაში შედარებით უკეთესი მდგომარეობაა, იქ მაინც განსხვავებული დამოკიდებულებაა კინოდარბაზების მიმართ. საბოლოო ჯამში, დიდი ზიანი მიაყენა „კოვიდმა“ ამ სფეროს.
რამდენადაც ვიცით, ამჟამად საქართველოში ცხოვრობთ ოჯახებთან ერთად. მოგვიყევით თქვენს თბილისურ ცხოვრებაზე. საინტერესოა, შვილები როგორ შეეგუენ საქართველოში ცხოვრებას?
(გელა): პანდემიის გამო, ბავშვი ამერიკიდან 1 წლით საქართველოში წამოვიყვანე. იქ ძალიან ცუდი მდგომარეობა იყო ჩვენთან შედარებით და დედას შევუთანხმე, რომ გიო საქართველოში ჩემთან იცხოვრებდა და აქ ივლიდა სკოლაში, რადგან მე თავადაც აქ მქონდა საქმე კინოსკოლასთან დაკავშირებით. ისე გამოვიდა, რომ საკმაოდ დიდი ხნით დავრჩი საქართველოში. გიო ახლა 8 წლისაა. აქამდე ძირითადად ზაფხულობით, არდადეგებზე ჩამოდიოდა საქართველოში. მოსწონს აქ ყოფნა, მაგრამ ამერიკაც ენატრება. უცბად ძალიან განსხვავებულ გარემოში მოხვდა, ახალ სოციუმში, ახალ სკოლაში, მაგრამ მალევე შეეგუა, ახალ მეგობრებთან ერთად თამაშობს ხოლმე ეზოში. აქ კარგად გრძნობს თავს. ზოგადად, მიჩვეულია მოგზაურობაში ყოფნას. ყოველთვის დამყავდა სხვადასხვა ქვეყანაში, სადაც თავად მიწევდა წასვლა. ბევრი ქვეყნის კულტურა უნახავს უკვე და ვფიქრობ, როცა რამდენიმე კულტურაში ერევიან ბავშვები, მსოფლმხედველობა სხვანაირად უყალიბდებათ. ინტერესიანი და ცნობისმოყვარე ადამიანია, სამეცნიერო-დოკუმენტურ მასალებს უყურებს, ვირუსის შესახებ ინფორმაციას იკვლევს, აინტერესებს.
(გიორგი): თავიდან ერთი წლით დავგეგმე ოჯახთან ერთად საქართველოში ჩამოსვლა, რათა ბავშვები უფრო ღრმად და კარგად გაცნობოდნენ აქაურობას. მაგრამ ისე გამოვიდა, რომ ამ ერთი წლიდან დიდი ნაწილი შეზღუდვებში გავატარეთ და ამიტომაც გადავწყვიტეთ, გავიხანგრძლივოთ აქ ყოფნის პერიოდი. მეუღლეს და ბავშვებს ძალიან მოსწონთ საქართველო და აქ ცხოვრება, თავს კარგად გრძნობენ ამ გარემოში. საქართველომ ჩემი შვილების ხასიათის ახალი, მანამდე ფარული მხარეები გამოავლინა. მყავს 11 წლის გელო და 6 წლის თემო-მატეო. ახლა თბილისში სკოლაში დადიან, სადაც გაიჩინეს ქართველი მეგობრები. ქართულად ორივე ლაპარაკობდა და აქ ჩამოსვლის შემდეგ კიდევ უკეთ ისწავლეს მშობლიური ენა. გელას ბავშვიც აქაა და კარგია, რომ ახლა ყველანი ერთად ვართ საქართველოში. ბავშვებს უკან დაბრუნება ჯერჯერობით არ უნდათ და ალბათ, გარკვეული მოსამზადებელი ეტაპი გვექნება გასავლელი, როცა საფრანგეთში დაბრუნებას გადავწყვეტთ. მეუღლე − ბოიანა პანიკი ამ ეტაპზე არ მუშაობს, მისი სფეროც გაჩერებულია და მოლოდინის რეჟიმში ვართ ორივე.
გელა, კინოსკოლა ახსენეთ. თუ შეიძლება, ამ პროექტზე უფრო ვრცლად მოგვიყევით, რა ეტაპზეა ახლა?
(გელა): საკმაოდ რთული პროექტია. უკვე რამდენიმე წელია, რაც ვაკეთებთ და ვფიქრობ, მისი განხორციელება ძალიან საჭიროა ქვეყნისთვის და არა მხოლოდ ქართული, არამედ რეგიონული კინოინდუსტრიისთვის. პროექტი დასრულების ეტაპზეა, მაგრამ იმდენად ცუდად მოქმედებს მასზეც ეს კრიზისი, რომ ჟონგლიორივით ვარ, თავს დამტყდარი პრობლემები რომ ავიცილო. ბევრი ეტაპი გავიარეთ. შუა პროცესში დაგვტოვა ერთმა პარტნიორმა ინვესტორმა და ალტერნატიული ინვესტორი შემოგვიერთდა პოსტ-პროდუქციის მიმართულებით, რაც საბოლოოდ ძალიან კარგი აღმოჩნდა პროექტისთვის. გვინდა, პრაქტიკის თვალსაზრისითაც მასშტაბური შესაძლებლობები ჰქონდეს კინოსკოლას სტუდენტებისთვის. აქტიურად ვთანამშრომლობთ ფრანგულ კინოსკოლასთან, რომლის ერთგვარი ფილიალი ვიქნებით − განსხვავებული მოდელით, რომელიც ჩვენი ქვეყნის სპეციფიკურ საჭიროებებზე იქნება მორგებული.
დავბრუნდეთ ცოტა უკან, თქვენს ბავშვობაში. გაიხსენეთ მაშინდელი ურთიერთობა და დამოკიდებულებები. ხშირად ჩხუბობდით? ეს საკმაოდ ბუნებრივია, როდესაც ძმების წლოვანებას შორის სხვაობაა.
(გიორგი): იშვიათად ვჩხუბობდით, ძალიან ნაკლებად. ვერც ვიხსენებ გელასთან ჩხუბს. ჩემი ძმა ჩემზე საკმაოდ უფროსია და ასაკიდან გამომდინარე, ჩემგან განსხვავებული ინტერესები ჰქონდა, მაგრამ ძალიან კარგი უფროსი ძმა იყო. მახსოვს, ხშირად მოდიოდა ახალ-ახალი იდეებით და მე ეს იდეები ძალიან მხიბლავდა. ზაფხულობით სოფელში ხშირად ვისვენებდით ჩვენს მამიდაშვილთან და დეიდაშვილთან ერთად. წვიმის მეორე დილას გელა ადრე გვაღვიძებდა და სოკოს მოსაკრეფად დავყავდით. სათევზაოდ უყვარდა სიარული და ჩვენც ხშირად დავყვებოდით, ერთად მწვადებს ვწვავდით. ამ ყველაფერში მონაწილეობა ჩემთვის ნამდვილი მოვლენა იყო.
თქვენი დები − ოლიკო და სონია თუ იღებდნენ ხოლმე მონაწილეობას ამ აქტივობებში?
(გიორგი): ისინი ნაკლებად იყვნენ ჩართულები ასეთ მოქმედებებში, სამაგიეროდ თავიანთი მიმართულებით იყვნენ აქტიურები. სონია ბავშვობაში ხატვით იყო გატაცებული (და დღემდე ძალიან კარგად ხატავს. საფრანგეთში ერთ-ერთი საუკეთესო აკადემია დაამთავრა). ქვებს ღებავდა და გვეუბნებოდა, რომ ეს ჯადოსნური ქვები იყო. ჩვენც ჯიბეები სავსე გვქონდა და დავათრევდით ამ ქვებს.
ოლას − ჩემს უფროს დას რომელიღაც ფილმი გაიტაცებდა და ცდილობდა იმ ფილმის პერსონაჟებივით გამოვეწყე ხოლმე. ხშირად მაცმევდა უფროსების ტანსაცმელს, რაც ჩემთვის ძალიან მოუხერხებელი იყო, მაგრამ ოლიკო ახერხებდა ჩემს დარწმუნებას. ამ მხრივ ყველაზე დიდხანს ფილმის „ერთხელ ამერიკაში“ პერსონაჟებმა გასტანეს.
ასევე, ხშირად უსმენდნენ მუსიკას და რადგან მე უმცროსი ვარ, არჩევანი მათზე იყო. ასე რომ, ჩემი მუსიკალური გემოვნება ჩემი დებისგან და ძმისგან მოდის.
გელას ისტორიების მოყოლა უყვარდა. ერთ ოთახში გვეძინა, ძილის წინ მუდამ რაღაც ამბებს მიყვებოდა და მეც ასე მეძინებოდა. ეს იყო უფროსი და უმცროსი ძმის მეგობრობა.
შეგიძლიათ, თქვენი ბავშვობის ყველაზე ნათელი მოგონება და ამავე დროს, ყველაზე დიდი სირთულე გაიხსენოთ?
(გელა): ყველაზე მძიმედ ის მახსენდება, რომ ძალიან პატარა ვიყავი, როცა მეგობრების დაკარგვა დავიწყე. თითქოს ერთბაშად გავიზარდე და ბავშვური სილაღე გაქრა. 15 წლის ვიყავი, როდესაც ჩემი საუკეთესო მეგობარი დაიღუპა. შემდეგ მოყვა სხვა დანაკარგები. ეს ძალიან მძიმე გადასატანი იყო და რა თქმა უნდა, მაშინდელ გარემოს უკავშირდებოდა, 1990-იანი წლების მძიმე ცხოვრებას. გარშემო ძალიან ბევრი საშინელება ხდებოდა.
კარგი ის იყო, რომ ადამიანებს ერთმანეთში სხვანაირი, თითქოს უფრო ადამიანური ურთიერთობა ჰქონდათ. ახლა ვფიქრობ, შეიცვალა ურთიერთდამოკიდებულებები. ყოველთვის არსებობდა მატერიალური პრობლემები, მაგრამ იმ დროს საზოგადოება ყველაფრის მიუხედავად, უფრო ერთ მთლიანობად ცხოვრობდა. ახლა ისეთი შთაბეჭდილება მაქვს, რომ საზოგადოება გაყოფილია − არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ ყველგან. ადრე ქურდი, პოლიციელი, მეღვინე თუ რეჟისორი − სოციუმის ყველა წევრი ერთად ირეოდა, ერთმანეთთან კავშირი ჰქონდათ, საერთო ენა არსებობდა. ახლა საზოგადოება ისეა დაყოფილი, თითქოს არანაირი საერთო არ გააჩნდეთ. სოციუმის სხვადასხვა წევრებს შორის უხილავი კედლები აშენდა და ვინც სად მოყვა, იქვე დარჩა.
ქართულ კინოზე მინდა შეგეკითხოთ. როგორ ფიქრობთ, რა არის ჩვენი კინემატოგრაფიის მთავარი უპირატესობები? ასევე, ნაკლოვანებებზე გვესაუბრეთ − რა აკლია ქართულ კინოს იმისათვის, რომ მეტ წარმატებამდე მიაღწიოს?
(გელა): ჩვენ გარემო, ისტორია, წარსული გვაქვს გამორჩეული. კინოისტორიის წიგნები რომ აიღოთ, ნახავთ, რომ საბჭოთა კინოში ქართული კინო ცალკე იყო გამოყოფილი. ჩვენს კინოს ჰქონდა პოეზია, სიგიჟე, მარკესისებრი, არარეალური ენერგია, განსაკუთრებული გარემო, სადაც იბადებოდნენ პერსონაჟები. გასული საუკუნის 90-იან წლებში მოხდა ჯაჭვის ჩაშლა. კინო კი კულტურის ის დარგია, რომელსაც დიდი ხელშეწყობა სჭირდება, კინემატოგრაფია დიდი ინდუსტრიაა. 1990-იანი წლების კრიზისმა კინო გააჩერა და რეჟისორებმა, რომლებმაც მართლაც შედევრები შექმნეს, ცოდნა და გამოცდილება ვეღარ გადასცეს მომავალ თაობას. ინდუსტრია გაჩერდა და დაჭაობდა, ძალიან რთული პერიოდი დადგა. კრიზისი, უპირველესად, ყოველთვის კულტურას იქცევს ქვეშ, რადგან მცივან და მშიერ ადამიანს კინო ნამდვილად აღარ აინტერესებს. შემდეგ წამოვიდა ახალი თაობა, რომელმაც თვითონ დაიწყო ამ ინდუსტრიის შენება. ადრე თუ თანხები საბჭოთა კავშირიდან მოდიოდა, ახალი თაობისთვის ახალი რესურსების მოძიება გახდა საჭირო. ჩვენი ქვეყნის კინოს საბაზრო არეალი მცირეა და არ არის საკმარისი ჩვენი კინოინდუსტრიის ეკონომიკური უზრუნველყოფისათვის. ფილმების გადასაღებად შეიქმნა კინოცენტრი და გაჩნდა კოპროდუქციების შექმნის შესაძლებლობა. გარდა ამისა, უკვე საზღვარგარეთიდან ჩამოდიან საქართველოში ფილმების გადასაღებად, თავიანთი პროექტების ფარგლებში აქაურ პროფესიონალებს ამუშავებენ. პრაქტიკა, სწავლა და განვითარება აუცილებელია. ასე ვითარდება ინდუსტრია და პროფესიონალიზმი. გვყავს ძალიან ნიჭიერი რეჟისორები და მსახიობები, მაგრამ ნიჭსაც ხელშეწყობა სჭირდება, მუდმივ ტონუსში არსებობა, ხარისხიანი, ნამდვილი ხელოვნების ფარგლებში მუშაობა პერმანენტულ რეჟიმში, რათა არ მოდუნდეს.
(გიორგი): კინოსთვის ძალიან საინტერესოა ჩვენი – ქართული ხასიათი, აზროვნება, ფანტაზია... ჩვენ ბევრი ურთიერთსაწინააღმდეგო თვისება გვაქვს − ემოციურები ვართ, ხისტი ხასიათით. ამასთანავე, ჰუმანურები. ჩვენი განსაკუთრებული გეოგრაფიული მდებარეობა განსაზღვრავს ჩვენსავე ხასიათსა და თვისებებს. ბევრი კულტურის გზაჯვარედინზე ვართ და ეს ყველაფერი უცნაურად ტრანსფორმირდება ხელოვნებაში. ხშირად მაქვს ხოლმე განცდა, რომ ერთ ქართველში ერთდროულად ხუთი ადამიანი ცხოვრობს... ხელოვნება და კინო ჩვენთვის, ქართველებისთვის, ორგანულია. რაც შეეხება სირთულეებს, ნიჭსა და შესაძლებლობებს, სისტემაში მოყვანა, ხელშეწყობა და სწორი მიმართულების მიცემა სჭირდება. ეს ნიჭი ბევრნაირ ფილტრში გატარებას და გამოწრთობას საჭიროებს, რათა სრულყოფილი სახე მიიღოს. კარგ სკოლას, განათლებას და ინდუსტრიულ ხელშეწყობას კინემატოგრაფიის განვითარებაში დიდი მნიშვნელობა აქვს.