1988 წლის 26 აპრილს მეცნიერმა საბჭოთა კავშირიდან ვალერი ლეგასოვმა ორი წლით ადრე ჩერნობილში მომხდარი მოვლენების შესახებ საკუთარი სიმართლე მაგნიტოფონზე ჩაწერა, კასეტა დამალა, კატა გამოკვება და თავი მოიკლა. HBO-ს ახალი სერიალის 5 საათი დეტალურად გვიყვება იმაზე, თუ ლეგასოვმა და ბორის შერბინამ როგორ ჩააკითხეს აფეთქებულ ჩერნობილს, სწრაფად გაიაზრეს, რომ ცოტა დრო ჰქონდათ და ერთი მეცნიერ ქალთან და ასობით უბრალო ადამიანთან ერთად რამდენი გააკეთეს, სხვებს რომ ეცოცხლათ.
„ჩერნობილი“ IMDb-ის რეიტინგში პირველ ადგილას მოხვდა და სერტიფიცირებული ჰიტი გახდა − ერთი თვის განმავლობაში ეთერში შოუმ თავისი აუდიტორია გააორმაგა. პირველი დასავლური სერიალი საიდუმლოებებით მოცულ საბჭოთა სისტემაზე მართლაც უნიკალური გახდა. აღსანიშნავია, რომ „სამეფო კარის თამაშების“ დასრულების შემდეგ, ბევრი ადამიანი ფიქრობდა ტელეარხ HBO-ის გამოწერის გაუქმებას, მაგრამ კომპანიამ მათ სენსაციური და შოკისმომგვრელი სერიალი მოულოდნელად შესთავაზა.
„გაიგე ტყუილის ფასი“ − მოგვიწოდებს „ჩერნობილის“ პოსტერი, მაგრამ სერიალი ფოკუსირებულია არა პასუხებზე, არამედ დეტალებზე. საბჭოთა კავშირი ეკრანზე აქამდე არასოდეს გამოიყურებოდა ასე საბჭოურად: მსახიობების სახეებიდან მასების ქმედებებამდე, კოსტიუმებიდან დეკორაციებამდე... არანაირი აღმოსავლეთევროპული აქცენტი, მაგრამ ყველა ოფიციალური განაცხადი, საინფორმაციო ამბავი, ლექსი თუ სიმღერა რუსულად ისმის. ეფექტი შთამბეჭდავია: სერიალის შემქმნელები ფიქრობდნენ, რომ მსახიობების რუსულად საუბარი არაბუნებრივი იქნებოდა და თანაც მაყურებელი ისე მძაფრად უნდა შესულიყო სერიალში, რომ ენა დავიწყებას მისცემოდა. აღსანიშნავია, რომ ყველა მსახიობი, რომელსაც მიმართეს, სერიალში მონაწილეობას მაშინვე დათანხმდა. რეჟისორ იოჰან რენკს და სცენარისტ კრეიგ მაზინს უარი არავისგან მიუღიათ. მიხეილ გორბაჩოვის პერსონაჟიც შესაშურად ჰგავს მის პროტოტიპს − ისევე, როგორც ყველა სხვა.
შემოქმედებით გუნდს საკმარისი ერუდიცია აღმოაჩნდა იმისათვის, რომ სტილისტური „ჩერნობილი“ 1970-იანი წლების პოლიტიკური თრილერისთვის დაემსგავსებინა. ფენომენალურია ფილმის მუსიკაც. სერიალი რეგულარულად ახდენს ლირიკულ გადასვლებს სხვადასხვა ჟანრში: აპოკალიფსური თრილერიდან საშინელებათა ფილმამდე. უპირველესად, „ჩერნობილი“ დოკუმენტური დრამაა, რომელიც რეალური ფაქტების სასარგებლოდ ემოციებს აღძრავს.
შოუ მაქსიმალურ ეფექტს მეოთხე სერიაში აღწევს. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე საზარელი და გამანადგურებელი საათი ტელემაუწყებლობის ისტორიაში. ვიზუალური ნიუანსები, რომლითაც „ჩერნობილი“ მდიდარია, საბოლოოდ სულისშემძვრელი ხდება. ბიუროკრატიის ტრაგიკული მარაზმი პიკს აღწევს. ფინალური სერია არანაკლებ შთამბეჭდავია, რომელიც მეხსიერებაში ღრმად და ემოციურად იბეჭდება. ეს მართლაც გახლავთ სერიალი ტყუილის ფასზე, სიცოცხლის ფასზე, სიკვდილის გაკვეთილებზე და პროზაულ ჰეროიზმზე.
ულანას პერსონაჟი, რომელსაც ემილი უოტსონი ასახიერებს, შოუსთვის შეიქმნა და ის ყველა იმ მეცნიერის რეპრეზენტაციას ახდენს, ვისაც ამ კრიზისის დროს ლეგასოვთან მოუწია მუშაობა. ამის მიუხედავად, სერიალი მაქსიმალურად ახლოსაა რეალურ მოვლენებთან და მთელ მსოფლიოს აჩვენებს ჩერნობილის რადიაციული კატასტროფის დროს მიღებულ გადაწყვეტილებებსა და მათ შედეგებს.
სერიალის კიდევ ერთი დიდი პლუსი იმაში მდგომარეობს, რომ იგი არც ერთი სერიის განმავლობაში, არც ერთი წუთით არ მერყეობს. მიუხედავად იმისა, რომ ისტორია მოვლენებს შორის რამდენიმე დღის თუ თვის გამოტოვებით ერთი საკითხიდან მეორეზე ხტება, სერიალის თითოეული ნაწილი მაღალ ხარისხს პასუხობს და მსოფლიო ტრაგედიის შესახებ გონივრულ ანალიზს ახდენს.
„ჩერნობილი“ ესთეტიკის ზუსტი გადმოტანით ხასიათდება, მაგრამ ის უკრაინაში სულაც არ გადაუღიათ. ლოკაციები ლიეტუვას ტერიტორიაზე, მეტწილად ვილნიუსში შეირჩა. დღეს ჩერნობილის ახლოს, 30 კილომეტრის რადიუსში ყოფნა მაინც სარისკო გადაწყვეტილებაა. არემარე ადამიანის ცხოვრებისთვის კიდევ 20 000 წელი არ იქნება ადაპტირებული, მაგრამ ვილნიუსი უსაფრთხო მოგზაურობას გვპირდება, რათა უკრაინის პატარა ქალაქ პრიპიატის ავთენტურობა სულით ხორცამდე შევიგრძნოთ. სერიებს დაახლოებით 1 000 საათი იღებდნენ და გადაღებების განმავლობაში მონაწილეობა 5 000-ზე მეტმა ადამიანმა მიიღო.
სერიალი მრავალმილიონიან მაყურებელს მოეწონა, ინტერნეტში უმაღლესი შეფასებები დაიმსახურა, თუმცა ერთი მხარე მაინც გაანაწყენა. კერძოდ, რუსული კომუნისტური პარტია. მათ სერიებს „საზიზღრული და იდეოლოგიური მანიპულაციის იარაღი“ უწოდეს. მათი აზრით, სერიალი რეალობისგან შორსაა და საბჭოთა კავშირის უსამართლო დაკნინებას ახდენს. მათი მოთხოვნით, ეს კარიკატურული და ცრუ სატელევიზიო შოუ უნდა აიკრძალოს. მსგავსი გაღიზიანება სერიალის ჭეშმარიტებას კიდევ უფრო უსვამს ხაზს, ვიდრე ტყუილს. HBO-ს შემქმნელებმა გვაჩვენეს ადამიანები, რომლებიც სწორედ კომუნისტური რეჟიმის მსხვერპლნი გახდნენ, სისტემის მსხვერპლნი; დაასრულეს სიცოცხლე ტანჯვით, გაინადგურეს ცხოვრება ან დღემდე ავად არიან და მკურნალობენ.
ჯარედ ჰარისი (ვალერი ლეგასოვი): ჩემი აზრით, ახლა, 30 წლის შემდეგ, შესაფერისი დრო იყო ბირთვული აფეთქების ისტორიის მოსაყოლად. ეს არის ამბავი ისტორიულ მოვლენაზე და ჰეროიზმზე, რომელმაც უდანაშაულო ხალხი შეიწირა. შეამჩნევთ, რომ სერიალიდან დღევანდელ სიტუაციაზე პარალელების გავლება შეგიძლიათ. არსებობს გარკვეული საკითხები, რომლებსაც დღეს ვეჯახებით, და სამეცნიერო ფაქტები და პოლიტიკური შეხედულებები ერთმანეთს სცდება. რა თქმა უნდა, ისაუბრო სიტუაციაზე კატასტროფული შედეგით და პარალელი დღევანდელობასთან გაავლო, გაშინებს, მაგრამ კლიმატური ცვლილებების არშემჩნევა და ექსპერტთა აზრების უგულებელყოფა დღეს ფაქტია. პარალელები აშკარაა.
სტელან სკარსგარდი (ბორის ჩერბინა): უპირველესად, ძალიან კარგად დაწერილი სცენარია და ისტორიის სენტიმენტალურობას არ ახდენს. სიმართლეა ამ ადამიანების ისტორია. არ ცდილობს ყველაფერს „შაქარი მოაყაროს“ − ძალიან, ძალიან კარგად დაწერილია. ფანტასტიკურ მსახიობებთან ერთად ვიმუშავე − ემილი უოტსონთან და ჯარედ ჰარისთან. ვფიქრობ, ჯერ არ წამიკითხავს სცენარი, რომელიც ისე მწვავედ ეხებოდეს დღევანდელ საკითხებს, როგორც „ჩერნობილი“.